Niets nieuws onder de zon

Wij lezen vier keer per dag uit de Bijbel, in
de winter drie maal in het licht van
onze olielamp.

Hardinxveld, 5 januari 1913

Beste Anne Marie,

De mensen hebben werkelijk alles bewaard! Zelfs een oud, roestig looprekje wordt in een museum tentoon gesteld. Neen, ik zou er geen willen hebben. In mijn kleine woning zou een kind zichzelf steeds klem lopen. Bovendien: is het niet zo dat men moet leren lopen met vallen en opstaan?

Dingen van het hart

Over jouw tweede vraag moest ik langer nadenken. Om te beginnen zijn wij niet gewoon om met elkander te spreken over gevoelens en geloofszaken, de dingen van het hart. Tegelijkertijd is het geloof verweven met alle dingen van ons leven. Vier maal per dagen lezen Arie en ik uit de Bijbel: na elke maaltijd en voor het slapengaan. Onder het werken neurie ik soms een Psalm. Het is me meer dan eens overkomen dat de woorden daaruit plotseling tot mij spreken.

Je schreef me dat jullie beschikken over een radio en over een instrument dat zowel geluid als beeld kan overbrengen. Wij hebben beide niet, zoals je weet. En een grammofoon is voor de rijken. Door deze zaken worden wij dus niet afgeleid. Denk je dat mensen beschouwelijker worden door stilte?

Ik dacht: met alle machines die het werk van jullie overnemen, moeten jullie over meer tijd beschikken. Maar ach, de rijke dames in ons dorp hebben dankzij hun personeel tijd te over, maar sommigen vullen die met ijdel gepraat en wufte handwerkjes.

Jachtig leven

Mogelijk is jullie leven jachtig. Maar wij leven geenszins als monniken en nonnen. In de Bijbel lees ik over 'scharen die opgejaagd waren'. Dat is van alle tijden. Uiteindelijk is het toch zoals Prediker zei: 'Hetgeen dat er geweest is, hetzelve zal er zijn; en hetgeen dat er gedaan is, hetzelve zal er gedaan worden; zodat er niets nieuws is onder de zon.'
Welnu, Salomo had geen grammofoon, zul je zeggen. Dat is waar, maar hij bestelde zich zangers, zangeressen en snarenspel. Het dunkt me dat bevallige zangeressen voor nóg meer afleiding kunnen zorgen dan enige klanken uit een apparaat.

Ik geloof niet dat ik jouw vraag, of er bij ons meer aandacht is voor God, heb beantwoord. De schrijfster van dit bericht is dan ook geen professor.

Je liefhebbende Plonia