Dienstmeisjes in een lastig parket

Een scheve knotwilg die ook in jouw dorp zou
kunnen staan.

Ottoland, 16 januari 2013

Ha Plonia,

Bij ons is het ook echt winter. Vanmiddag heb ik voor jou bijgaande foto gemaakt. Het was na werktijd, de zon was al weg. Terwijl ik in de mistige, grijze polder liep, vroeg ik me af wat jij op dat moment aan het doen was. Waarschijnlijk sneed je een paar dikke boterhammen voor het avondeten.

Lastig gevallen

Struinend tussen de besneeuwde weilanden vroeg ik me af: heb jij wel eens verhalen gehoord over dienstmeisjes die werden lastig gevallen door hun werkgever of zijn zoons? Ik heb de indruk dat dit nogal eens voorkomt bij jullie. In haar boek 'In betrekking' beschrijft Maria van der Ent, geboren in 1900, hoe ze beslopen wordt door zoon des huizes. Zijn bedoelingen zijn duidelijk, maar door hem te bijten, schoppen en krabben weet ze te ontkomen.
Dat sommige mannen zich misdragen is van alle tijden. Wat mij verbaast is het vervolg. Maria neemt ontslag en praat met niemand over het gebeurde. Want: 'Wie zou mij geloofd hebben?'

Bang

Op internet staan brieven en verslagen die Aletta Jacobs heeft geschreven. Daar is een schriftje bij waarin Aletta verslag doet van een gesprek met een patiënte. In kriebelig handschrift geeft ze het verhaal weer van de achttienjarige Anna, hulp in de huishouding bij een jong echtpaar. Steeds als mevrouw een aantal dagen bij familie logeert, maakt mijnheer Anna het hof. Aanvankelijk is Anna bang  van hem.

Aletta beschrijft het lastige parket waarin het meisje zit. Naar huis kan ze niet; haar ouders zijn juist zo blij dat Anna nu haar eigen brood verdient. Aan mevrouw vertellen hoe haar man zich gedraagt durft ze ook niet, uit loyaliteit. En op den duur blijft het eenzame meisje 'niet ongevoelig voor de aanhoudende liefkozingen en vleierijen van een man die ze als haar superieur had te beschouwen'. Ze raakt zwanger. Aangezien Anna's enige uitstapjes bestonden uit kerkgang en een wandelingetje op zondagmiddag, is duidelijk wie de schuldige is. Anna moet vertrekken, zodat de reputatie van mijnheer niet in gevaar komt. Uiteindelijk belandt ze als jonge, uitgeputte en eenzame moeder in Aletta's praktijk.

Geen wonder

Aletta ziet het onrecht dat vrouwen wordt aangedaan, de kwetsbare en achtergestelde positie waarin velen zich bevinden. Ik vind het geen wonder dat ze zich sterk maakt voor vrouwenkiesrecht. Jij moet het om je heen toch ook zien, die achterstelling van vrouwen?

Liefs,
Anne Marie