Rare tijd

Ik draag meestal een broek. En mijn rokken
zijn veel korter dan die van jou.

Ottoland, 4 april 2012

Ha Plonia,

Ik geef het toe: in jouw tijd was de kleding voor vrouwen mooier. Probeer een beetje mild te zijn in je oordeel alsjeblieft. Ik moet me ook aanpassen aan mijn tijd. Die is welvarender dan de jouwe, maar aan onze kleren is dat niet af te zien. Snap je nu dat ik jouw kleding wil laten namaken?

Mijn huishouding
Het wordt tijd dat ik je wat meer over mijn leven vertel. Aan mijn huishouden doe ik zo min mogelijk. Mijn lakens liggen niet op keurig gestreken stapels in de kast, zoals bij jou; ik slinger ze ongestreken op mijn bed. Daar spreekt niemand schande van.
Omdat we geen kolenkachels meer stoken, heb ik daar ook geen werk meer aan. Voor de was heb ik een machine, voor de vaat ook. Boodschappen doen we eens in de week. Dankzij een kast waarin het altijd koel blijft, en een kast waarin het altijd vriest, bederft er niets. We hoeven geen groenten in te maken of te wecken, want in de winkels kun je altijd volop verse en geconserveerde groenten krijgen. Aan het einde van de winter snakt er niemand naar zomergroenten; die halen we 's winters gewoon uit warmere landen. Of we kweken ze in verwarmde glazen huizen.

Eigen geld
Wat doe ik dan de hele week? Ik ben journaliste, 32 uur per week. Bijna alle vrouwen hebben tegenwoordig een baan (ongeveer 70 procent van de vrouwen). We vinden dat we ons eigen geld moeten verdienen. Ik heb het opgezocht: in 1909 was in jouw dorp Hardinxveld maar 6,7 procent van de beroepsbevolking vrouw. Het ging vooral om nog niet getrouwde vrouwen die bij anderen in de huishouding werkten. Terwijl meisjes in jouw tijd meestal op hun twaalfde van school komen, heb ik gestudeerd totdat ik 23 was. En later heb ik in de avonduren zelfs een tweede opleiding gedaan, gewoon omdat ik dat leuk vond. Toen mijn twee dochters werden geboren, heb ik een tijdje niet - en een paar jaar wat minder - buitenshuis gewerkt. In die jaren schreef ik twee kinderboeken en drie jeugdromans. Nee, ik heb geen dienstbode of werkster. Dat is helemaal niet nodig.

Maar niet alles is beter hoor, in 2012. We hebben meer vrije tijd dan ooit, maar het schijnt dat we ons toch gejaagder voelen dan mensen van vroeger. Daarom zou ik wel eens naar jouw tijd willen komen, om te kijken of dat klopt. En er is welvaart, maar met de natuur gaat het niet zo goed. Bij jou zwemt de rivier nog vol met gezonde zalmen. Nu staat het al in de krant als er één magere zalm voorbij Hardinxveld zwoegt. En ons land is vól! Als je hard schreeuwt, is er vroeg of laat altijd wel iemand die je hoort, zelfs op de rustigste plekken. Ouderwets verdwalen kan ook al niet meer: overal zijn paden en wegwijzers. Nee, de romantiek is er wel een beetje af in 2012. Dat kun je alleen aan mijn kleding al zien.

Je achterkleindochter, Anne Marie